คันฉ่องส่องไทย | พม่าหลังการเลือกตั้ง: เสถียรภาพลวง สงครามจริง และโจทย์ความมั่นคงของไทย

คันฉ่องส่องไทย บทความกึ่งวิชาการ (semi-academic) ความมั่นคงชายแดน • อาชญากรรมข้ามชาติ • การแข่งขันมหาอำนาจ

พม่า “หลังการเลือกตั้ง”: เสถียรภาพลวง สงครามจริง และโจทย์ความมั่นคงที่ไทยเลี่ยงไม่ได้

บทความนี้ “กรองข้อมูล” จากข้อสังเกตเชิงยุทธศาสตร์ที่แพร่ในสังคมไทย แล้วจัดวางใหม่ด้วยกรอบวิเคราะห์รัฐศาสตร์ความมั่นคง: แยก ข้อเท็จจริงเชิงประจักษ์, ตรรกะเชิงโครงสร้าง, และ สมมติฐานเชิงนโยบาย เพื่อให้ใช้เป็นฐานคิด ไม่ใช่คำทำนายปลุกอารมณ์แบบคลั่งชาติแต่ขาดสติ

ช่วงเวลาอ้างอิงข่าว: ปลาย ธ.ค. 2025 – ม.ค. 2026 ประเด็นร่วม: เลือกตั้งแบบเป็นช่วง • สงครามกลางเมือง • แหล่งทุนสีเทา • ผลกระทบไทย คีย์เวิร์ด: “เสถียรภาพลวง” / managed instability / proxy dynamics

1) การเลือกตั้งพม่า: กลไก “รีแบรนด์ความชอบธรรม” มากกว่าเครื่องมือยุติสงคราม

การจัดการเลือกตั้งพม่าแบบ “เป็นช่วง” (phased election) ภายใต้สงครามกลางเมืองและการจำกัดคู่แข่งทางการเมือง ถูกวิจารณ์อย่างกว้างขวางว่าเป็นกระบวนการเพื่อทำให้ระบอบทหารดูมีความชอบธรรมมากขึ้น มากกว่าจะเป็นสะพานไปสู่สันติภาพหรือการเปลี่ยนผ่านประชาธิปไตย¹²³. รายงานข่าวหลักชี้ว่า การลงคะแนนถูกจำกัดพื้นที่ (หลายเขตไม่สามารถจัดได้) บรรยากาศมีความหวาดกลัว การคว่ำบาตร/การไม่ออกมาใช้สิทธิสูง และพรรค/ผู้เล่นที่ไม่สอดคล้องกับโครงสร้างทหารถูกกันออกจากสนามแข่งขันอย่างเป็นระบบ¹².

ข้อสังเกตเชิงโครงสร้าง

เมื่อ “การแข่งขันทางการเมือง” ไม่เปิดจริง ผลที่รัฐคาดหวังจากการเลือกตั้งจึงไม่ใช่การสร้างฉันทามติภายใน แต่เป็นการสร้าง “ภาวะปกติใหม่” ให้ต่างประเทศบางส่วนยอมกลับมามีปฏิสัมพันธ์กับรัฐบาลทหารมากขึ้น โดยอ้างว่ามีขั้นตอนการเมืองตามรูปแบบ

2) ทำไม “สงครามจะไม่สงบ” และมีแนวโน้มทวีความรุนแรง

แม้ผู้นำบางส่วนในประชาคมระหว่างประเทศหวังให้การเลือกตั้งนำไปสู่เสถียรภาพ แต่ข้อมูลภาคสนามสะท้อน “ทิศทางตรงข้าม”: ความรุนแรงยังดำเนินต่อทั้งการปะทะภาคพื้นดินและการโจมตีทางอากาศ โดยมีรายงานเหตุโจมตีและการสู้รบในหลายพื้นที่ใกล้ช่วงเลือกตั้ง⁴³.

ในเชิงทฤษฎีความขัดแย้ง (conflict studies) สงครามกลางเมืองที่มีผู้เล่นหลายศูนย์อำนาจ (รัฐทหาร + กลุ่มชาติพันธุ์ติดอาวุธ + กองกำลังต่อต้านหลากกลุ่ม) มักมีคุณลักษณะ “ไม่มีชัยชนะเด็ดขาด” (no decisive victory) และจึงยืดเยื้อเป็นวงรอบ (protracted conflict) — โดยเฉพาะเมื่อมีเครือข่ายทุนสนับสนุนและแรงจูงใจทางเศรษฐกิจที่ทำให้สงคราม “คุ้มค่า” สำหรับผู้มีอำนาจบางกลุ่ม

3) เงินสงคราม: เศรษฐกิจสีเทา–อาชญากรรมข้ามชาติ–ศูนย์สแกม

คำถามเชิงนโยบายที่หลีกเลี่ยงไม่ได้คือ “กองทัพและกองกำลังต่าง ๆ เอาทรัพยากรจากไหนมาทำสงครามต่อเนื่อง” ภาพรวมจากบทวิเคราะห์และรายงานข่าวนานาชาติชี้ว่า “ศูนย์สแกม/อาชญากรรมไซเบอร์” ตามแนวชายแดน (รวมทั้งฝั่งติดไทย) เป็นหนึ่งในระบบเศรษฐกิจผิดกฎหมายที่ขยายตัวในภูมิภาคลุ่มน้ำโขงและเชื่อมโยงการค้ามนุษย์–การกักขังแรงงาน–เครือข่ายอาชญากรรมข้ามชาติ ซึ่งสร้างกำไรสูงมากและเอื้อต่อสภาพแวดล้อมแบบอำนาจนิยมที่ “เคลียร์ง่าย จ่ายถูกคนก็เดินเกมได้”⁵⁶.

ในอีกด้านหนึ่ง แม้รัฐบาลทหารจะประกาศ “กวาดล้าง” เป็นระยะ แต่ข่าวการจับกุม/ปฏิบัติการมักเกิดภายใต้แรงกดดันทางการเมืองและภาพลักษณ์ และยังไม่เปลี่ยนโครงสร้างแรงจูงใจที่ทำให้ธุรกิจผิดกฎหมายดำรงอยู่ (เช่น การคุ้มครองโดยผู้มีอิทธิพล/กองกำลังท้องถิ่น/การทุจริตเชิงระบบ)⁷.

นัยต่อไทย

หาก “ทุนสีเทา” เป็นสายเลือดของพื้นที่ชายแดน การปราบแบบเหตุการณ์ (event-driven crackdown) จะทำให้ฐานย้ายลึกเข้าไป มากกว่าทำให้เครือข่ายพังจริง และไทยจะเผชิญต้นทุนซ้ำซ้อนทั้งความมั่นคง การค้ามนุษย์ และภาพลักษณ์ระหว่างประเทศ

4) ความเสี่ยงต่อไทย: เมื่อชาตินิยมทหารนิยมต้องการ “ศัตรู”

ในตรรกะของรัฐทหาร การผลิตศัตรูภายนอกเป็นเครื่องมือยกระดับความชอบธรรมภายใน โดยเฉพาะเมื่อการเลือกตั้งถูกตั้งคำถาม ไทยจึงอาจถูกใช้เป็น “เป้าระบาย/เป้าต่อรอง” ได้ง่าย เพราะเป็นประเทศชายแดน มีแรงงานข้ามชาติและผู้ลี้ภัยจำนวนมาก และถูกโยงเข้ากับข้อกล่าวหาว่ามีบทบาทต่อกลุ่มต่อต้านหรือชนกลุ่มน้อยในบางจังหวะทางการเมือง¹³.

ความเสี่ยงเชิงประจักษ์ของไทยไม่ใช่แค่ “วาทกรรม” แต่รวมถึงเหตุการณ์ความรุนแรงที่ล้นข้ามพรมแดน: เช่น กระสุน/ลูกปืนครกตกในฝั่งไทยจนต้องปิดโรงเรียนหรือยกระดับความปลอดภัยชายแดน⁸ และรายงานกรณีเครื่องบินรบพม่าทิ้งระเบิดใกล้เขตชายแดนไทยในช่วงการสู้รบกับกลุ่มติดอาวุธชาติพันธุ์⁹.

5) “สงครามตัวแทน” และการแข่งขันมหาอำนาจ: ไทยเสี่ยงถูกบีบให้เป็นหมากหรือไม่

สมมติฐานที่ว่าพม่าจะกลายเป็นเวที “proxy dynamics” ไม่จำเป็นต้องแปลว่ามหาอำนาจจะส่งทหารเข้ามาโดยตรง แต่หมายถึง “การหนุนหลัง” ผ่านอาวุธ เศรษฐกิจ เทคโนโลยี และการทูต เพื่อรักษาผลประโยชน์และพื้นที่อิทธิพล ในกรณีพม่า ข่าวเลือกตั้งสะท้อนว่า จีนและรัสเซีย (รวมถึงประเทศเพื่อนบ้านบางราย) เลือกส่งสัญญาณปฏิสัมพันธ์กับกระบวนการเลือกตั้งของรัฐบาลทหาร ขณะที่ประเทศตะวันตกจำนวนมากวิจารณ์ความชอบธรรมของการเลือกตั้งอย่างหนัก¹².

มิติ “สแกมเซ็นเตอร์” ยังเชื่อมโยงกับการแข่งขันมหาอำนาจเช่นกัน เพราะเป็นความเสี่ยงต่อพลเมืองต่างชาติและเสถียรภาพการลงทุน และมีรายงานวิเคราะห์ว่าจีนกดดันให้ฝ่ายที่มีอำนาจในพม่าแก้ปัญหาศูนย์สแกม โดยเชื่อมกับการเจรจาหยุดยิง/ความสัมพันธ์จีน–พม่าในช่วงหลังรัฐประหาร¹⁰.

6) โจทย์นโยบายของไทย: อำนาจต่อรองมี แต่ต้องจัดระบบให้ “การทูต–ข่าวกรอง–ความมั่นคง” ไปทางเดียวกัน

จุดอ่อนของรัฐชายแดนในยุคสงครามข้อมูลไม่ใช่การ “ขาดกำลัง” เสมอไป แต่คือการ “ขาดยุทธศาสตร์รวม”: การทูต (diplomacy), การข่าว (intelligence), การบังคับใช้กฎหมาย (law enforcement), และการสื่อสารสาธารณะ (strategic communication) ต้องมีกรอบเดียวกัน มิฉะนั้นรัฐจะถูกกำหนดวาระและกรอบการรับรู้ (narrative) โดยผู้เล่นนอกระบบ และทำให้ต้นทุนการตัดสินใจสูงขึ้นในภาวะวิกฤต

ข้อเสนอเชิงหลักการ (ไม่ลงรายละเอียดเชิงยุทธวิธี)

• บูรณาการชายแดน: ตั้ง “กรอบยุทธศาสตร์ชายแดนไทย–พม่า” ที่ผูกเรื่องความมั่นคง, ผู้ลี้ภัย, อาชญากรรมข้ามชาติ, และเศรษฐกิจชายแดนเข้าด้วยกัน
• ตีโจทย์ทุนสีเทาให้ขาด: ขยับจากการกวาดล้างรายเหตุการณ์ ไปสู่การตัดวงจรเงิน (financial disruption) และเครือข่ายคุ้มครอง
• ยกระดับการสื่อสารความมั่นคง: ทำให้สังคมเข้าใจความจริงเชิงโครงสร้างด้วยข้อมูลตรวจสอบได้ ลดพื้นที่บิดเบือน/ปลุกปั่น
• รักษาสมดุลมหาอำนาจด้วย “จุดยืนเชิงผลประโยชน์ชาติ”: ไม่ให้ไทยถูกลากเป็นตัวประกอบในเกมของใคร โดยยึดความปลอดภัยประชาชนและอธิปไตยเป็นแกน

บทสรุป: เสถียรภาพเป็นของหายาก—ไทยต้อง “คิดล่วงหน้า” มากกว่า “แก้ทีหลัง”

ภายใต้ข้อมูลล่าสุด การเลือกตั้งพม่าแบบเป็นช่วงไม่ได้ส่งสัญญาณว่าความรุนแรงจะลดลง ตรงกันข้ามกลับเกิดท่ามกลางสงครามและการปราบปรามที่ยังต่อเนื่อง³⁴. หากไทยยังยึดภาพฝันว่า “เดี๋ยวพม่าก็กลับสู่ปกติ” ไทยจะเผชิญความเสี่ยงสะสมทั้งชายแดน ผู้ลี้ภัย อาชญากรรมข้ามชาติ และแรงสั่นสะเทือนจากการแข่งขันมหาอำนาจ

ในโลกที่ “สงครามเย็นกลับมา” ในรูปแบบใหม่ การไม่ใช้ประโยชน์จากโครงสร้างการเมืองระหว่างประเทศอย่างชาญฉลาด เท่ากับเปิดช่องให้ประเทศอื่นใช้เราเป็นหมาก และทำให้ไทยเสียทั้งอำนาจต่อรองและศักดิ์ศรีรัฐชายแดนในระยะยาว

หมายเหตุเชิงวิธีวิทยา: บทความนี้อ้างอิงข่าวและบทวิเคราะห์สาธารณะ (open sources) และใช้กรอบวิเคราะห์เชิงหลักการ เพื่อการสื่อสารสาธารณะ ไม่ใช่เอกสารประเมินภัยคุกคามเชิงลึกของหน่วยงานรัฐ ซึ่งต้องอาศัยฐานข้อมูลเชิงลึกประกอบ

เอกสารอ้างอิง (References)

1. The Guardian. (2025, Dec 28). Polls close in first phase of Myanmar elections widely condemned as a sham. :contentReference[oaicite:0]{index=0}
2. Associated Press. (2025, Dec 28). Myanmar holds first election since military seized power but critics say the vote is a sham. :contentReference[oaicite:1]{index=1}
3. Reuters. (2025, Dec 27). Weak turnout seen in Myanmar's phased election, first since 2021 coup. :contentReference[oaicite:2]{index=2}
4. Myanmar Now. (2025, Dec 28). Airstrikes and attacks continue as Myanmar junta presses ahead with election. :contentReference[oaicite:3]{index=3}
5. Council on Foreign Relations (CFR). (2024, May 31). How Myanmar Became a Global Center for Cyber Scams. :contentReference[oaicite:4]{index=4}
6. The Guardian. (2025, Sep 8). Revealed: the huge growth of Myanmar scam centres… :contentReference[oaicite:5]{index=5}
7. Al Jazeera. (2025, Nov 19). Myanmar military raids online scam hub, arrests nearly 350 on Thai border. :contentReference[oaicite:6]{index=6}
8. Khaosod English. (2025, Dec 1). Fierce Myanmar Clashes Spill Into Thailand, Forcing School Shutdown. :contentReference[oaicite:7]{index=7}
9. Bangkok Post. (2025, Oct 10). Myanmar air force plane drops bombs near Thai border in Kanchanaburi. :contentReference[oaicite:8]{index=8}
10. Stimson Center. (2024, Aug 26). China in Myanmar: How the Game-Changing Neighbor Would Continue to Maintain Its Influence (อ้างถึง International Crisis Group, 2024, เรื่อง scam centres & ceasefires). :contentReference[oaicite:9]{index=9}