คันฉ่องส่องไทย: เมื่อการบูชาบุคคลบดบังความจริงของโครงสร้าง

จาก “ราษฎรผู้หวังพึ่งพา” สู่ “พลเมืองผู้ถืออำนาจร่วมสร้างประเทศ”

ในสังคมไทยมักเกิดวลีที่ฟังเหมือนจริง แต่ลับคมจนบาดความคิด เช่น “เกลียดทักษิณ แปลว่าไม่รักประชาชน” แต่ถ้าพลเมืองคิดอย่างเป็นธรรม จะพบว่าวาทะนี้ไม่ใช่คำตอบ — มันเป็นคำถามใหญ่ที่ซ่อนโครงสร้างทั้งประเทศไว้ข้างหลัง

แก่นของบทความนี้ไม่ใช่การตัดสิน “คนชื่อทักษิณ” แต่คือการชวนคนไทย เลิกบูชาบุคคล และหันมา ยืนข้างหลักการและโครงสร้างที่เป็นธรรม แทน

1) บูชาคน กับ บูชาหลักการ คือสองเส้นทางที่นำประเทศไปคนละทาง

ทักษิณทำประโยชน์มาก — นี่คือข้อเท็จจริงที่ไม่ต้องหลบตาใคร ผู้คนจำนวนมากรู้สึกขอบคุณเขา เพราะนโยบายเข้าถึงชีวิตจริง และเปิดพื้นที่ให้ประชาชนลุกขึ้นยืนเป็น “ผู้มีศักดิ์ศรี” ไม่ใช่ผู้อยู่ใต้เท้า

แต่การยืนอยู่บนหลักการ ต้องยอมรับพร้อมกันว่า ประโยชน์ของประเทศไม่ควรถูกปะปนกับการสร้างเครือข่ายอำนาจของตระกูลใดตระกูลหนึ่ง ได้ประโยชน์จากการบริหาร — ใช่ ได้อำนาจและผลประโยชน์กลับไปมาก — ก็ใช่

นี่ไม่ใช่ข้อกล่าวหา แต่เป็นธรรมชาติของ “การเมืองแบบผู้นำศูนย์กลาง” ซึ่งในทุกประเทศทั่วโลกเกิดปัญหาเดียวกัน เพราะฉะนั้น การรักผลงานของทักษิณ และการตรวจสอบเขา — สามารถเกิดพร้อมกันได้ ไม่จำเป็นต้องกลายเป็นศัตรูกับประชาชนเลย

2) พลเมืองที่วิจารณ์ ไม่ใช่ผู้ไม่รักประชาชน แต่คือผู้รักประชาธิปไตยที่ไม่อยากผูกชะตากับคนคนเดียว

คนที่ไม่เห็นด้วยกับทักษิณ ไม่จำเป็นต้อง “เกลียดประชาชน” หลายคนเพียงกลัวระบบอุปถัมภ์ใหม่ กลัวอำนาจรัฐรวมศูนย์ในมือคนไม่กี่กลุ่ม กลัวว่าประเทศจะผูกติดกับบุคคล จนประชาชนไม่เติบโตเป็นผู้นำเอง

ประชาชนไม่ได้ต้องการ “ฮีโร่คนเดียว” ประชาชนต้องการ “ระบบที่ทุกคนเป็นฮีโร่ของตนได้”

3) อดีตที่งดงามไม่ควรถูกใช้เหมารวมเป็นคำตอบปัจจุบัน

ความรุ่งเรืองยุคทักษิณมีอยู่จริง แต่ปัญหาเชิงโครงสร้างที่ฝังอยู่ก็มีอยู่จริงเช่นกัน

• นโยบายหลายด้านดีมาก และตอบโจทย์ประชาชนระดับล่างอย่างเป็นรูปธรรม
• แต่ในขณะเดียวกัน อำนาจในสภาเริ่มรวมศูนย์
• เครือข่ายทุนบางกลุ่มเติบโตผิดสัดส่วน
• และประชาชนถูกแบ่งขั้วอย่างไม่เคยเกิดมาก่อนในยุคใหม่

สิ่งเหล่านี้ไม่ใช่ความผิดของประชาชน แต่เป็นธรรมชาติของการเมืองแบบ “บุคคลนำระบบ” ซึ่งสุดท้ายทำให้ประเทศเดินผิดทิศได้ทั้งทางเจตนาดีและเจตนาร้าย

4) การลงโทษทักษิณ: บางส่วนคือการเมืองเล่นงาน แต่บางส่วนก็คือบทเรียนของระบบที่ไร้หลักนิติรัฐ

ทักษิณถูกใช้กฎหมายเล่นงาน ถูกบังคับให้ยอมแพ้ต่อรัฐประหาร ถูกยึดทรัพย์ และถูกเรียกเก็บภาษีย้อนหลังอย่างผิดอารยธรรม นี่คือรอยอัปยศของรัฐไทยที่ประชาธิปไตยถอยหลังอย่างชัดเจน

แต่การจะกล่าวว่า “ใครวิจารณ์ทักษิณ = ไม่รักประชาชน” เท่ากับบิดความเป็นจริงไปอีกด้าน เพราะระบบที่กดขี่ผู้นำหนึ่งคน สามารถกดขี่ประชาชนได้พันเท่า

ผู้ที่พยายามเตือนถึงอำนาจผูกขาดทุกชนิด — ไม่ว่าจะของทหาร หรือของนักการเมืองใหญ่ — เขาคือผู้รักประชาชนเช่นกัน เพียงแต่ใช้ “วิธีคิดคนละแบบ”

5) โครงสร้างที่ต้องถูกพูดถึง ไม่ใช่ชื่อของบุคคล แต่คือระบบอุปถัมภ์ที่ทำให้เราติดอยู่ที่เดิม

กรงขังที่แท้จริงของประเทศไทย ไม่ใช่กรงขังของทักษิณ แต่คือกรงขังของความเชื่อว่า “ต้องมีผู้นำที่ช่วยเรา” แทนที่จะคิดว่า “เราต้องเป็นเจ้าของประเทศเอง”

ตราบใดที่คนไทยยังผูกชะตากับบุคคล — ไม่ว่าท่านนั้นจะเป็นทักษิณ ประยุทธ์ หรือใคร — เราทุกคนก็ยังเป็น “ราษฎรผู้รอคอย” ไม่ใช่ “พลเมืองผู้ลุกขึ้นสร้าง”

นี่คือหัวใจสำคัญของ พลเมืองอภิวัฒน์มดแดงล้มช้าง – ไม่บูชาคน – ไม่โจมตีคน – แต่โค่นระบบอุปถัมภ์ทุกแบบ เพื่อยืนให้ได้ด้วยหลักการ

6) การยกทักษิณให้เป็นสัญลักษณ์ “ความหวังของชาติ” ทำให้เรามองไม่เห็นว่า ประเทศต้องมีระบบ มากกว่าคน

เราต้องกล้าพูดด้วยเมตตา:

ประเทศใดผูกอนาคตกับคนคนเดียว ประเทศนั้นไม่มีอนาคตของตนเอง

ทักษิณเคยเป็นพลังขับเคลื่อน แต่ไม่ใช่คำตอบทั้งหมด เพราะประชาชนที่เข้มแข็ง คือคำตอบที่แท้จริงของประเทศ

ถ้าเราจะปลดปล่อยอนาคตไทย ต้องปลดปล่อยประชาชนให้คิดเป็น ทำเป็น ตรวจสอบเป็น และบริหารประเทศร่วมกันได้ ไม่ใช่ปลดปล่อยผู้นำเพียงคนเดียว

7) ทางออกของประเทศไม่ใช่การเลือกข้างบุคคล แต่คือการเลือกข้างหลักการ

ประชาชนไทยต้องได้เรียนรู้ว่า “การวิจารณ์ผู้นำ” คือสิทธิ “การขอบคุณผู้นำ” คือมารยาท “การฝากอนาคตไว้กับผู้นำ” คือความเสี่ยง และ “การสร้างระบบที่ใครก็ตรวจสอบได้” คือประชาธิปไตยจริง

เมื่อเราเข้าใจจุดนี้ เราก็จะไม่เกลียด ไม่บูชา แต่จะเติบโตเป็นพลเมืองที่มีศักดิ์ศรี

สรุป: ไม่ใช่การเกลียดทักษิณ ไม่ใช่การรักทักษิณ แต่คือการเลิกบูชาทุกคน — เพื่อบูชาหลักการ

สิ่งที่ควรแตกสลายในประเทศไทย ไม่ใช่ภาพของทักษิณในเรือนจำ แต่คือภาพในใจเราที่เชื่อว่า “ผู้นำคือผู้ปลดปล่อย” อิสรภาพที่แท้จริงมีเพียงที่เดียว: อยู่ในมือของประชาชน และประชาชนจะเป็นอิสระ ก็ต่อเมื่อเราเลิกยึดติดกับบุคคล แล้วหันมาจับมือกันสร้างระบบที่ไม่ต้องพึ่งบุคคลใด ๆ อีกต่อไป

คันฉ่องส่องไทย – บันทึกว่าด้วยพลเมืองอภิวัฒน์มดแดงล้มช้าง (เผยแพร่เพื่อชวนคิด ไม่ใช่เพื่อสร้างศัตรู)