บทนำ — ทำไมต้องตั้งข้อสงสัยต่อกระแส “กัญชาเสรี”
ขณะที่บางฝ่ายพยายาม “ปรับภาพลักษณ์” ของ Cannabis (กัญชา/กัญชง) ให้ดูเหมือนเป็นพืชธรรมชาติ หรือตัวยารักษา บ้างโหมโฆษณาถึงการแพทย์ บ้างชูว่าเป็นของเบา “ไม่อันตรายเท่ายาเสพติดร้ายแรง” แต่ข้อมูลเชิงวิชาการและการแพทย์ในระดับนานาชาติกลับชี้ชัดว่า “กัญชา” มีผลกระทบร้ายแรงต่อทั้งสมอง ร่างกาย และสุขภาพจิต โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับเยาวชนที่สมองยังพัฒนาไม่เต็มที่ — และการผลักดันให้ “กัญชาเสรี” ภายใต้นโยบายใด ๆ จึงต้องตั้งคำถามอย่างจริงจัง และพิจารณาจากประโยชน์ต่อสุขภาพประชาชนเป็นสำคัญ
1. ผลกระทบต่อสมอง — ความจำ การเรียนรู้ สมาธิ และสมรรถนะทางปัญญา
- ตามข้อมูลของ Centers for Disease Control and Prevention (CDC) — การใช้กัญชาโดยเฉพาะในวัยรุ่น เด็ก หรือผู้ที่สมองยังพัฒนาอยู่ ส่งผลต่อการทำงานของสมองโดยตรง โดยเฉพาะด้านความจำ การเรียนรู้ สมาธิ การตัดสินใจ การรับรู้ และประสาทสัมผัส 2
- การศึกษาในระยะยาว — ในกลุ่มผู้ใช้กัญชาเรื้อรัง (persistent users) ที่เริ่มใช้ตั้งแต่วัยรุ่น พบว่าเมื่ออายุ 38 ปี สมรรถนะทางปัญญาลดลงอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับเมื่อก่อนใช้ (วัดจาก IQ และการทดสอบ neuropsychological) แม้ควบคุมปัจจัยเรื่องการศึกษา ผลเสียยังคงอยู่ — เป็นสัญญาณว่าอาจมี “neurotoxic effect” ต่อสมองที่กำลังพัฒนา 3
- ในการศึกษาเมื่อเร็ว ๆ (2025) ที่ใช้ MRI และงานทดสอบหน่วยความจำ (working memory) กับกลุ่มผู้ใหญ่ (อายุ 22–36 ปี) — พบว่า 63 % ของผู้ใช้กัญชา “หนัก” (heavy lifetime users) และ 68 % ของผู้ใช้ที่เพิ่งใช้ (recent users) แสดงการทำงานของสมองลดลงเมื่อทำหน้าที่ที่ต้องใช้ working memory เทียบกับกลุ่มที่ไม่ใช้ — บ่งชี้ว่ากัญชาอาจ “ชะลอ” หรือ “ลดประสิทธิภาพ” การทำงานของสมองในด้านสำคัญ เช่น การจดจำข้อมูล การตัดสินใจ การประมวลผลข้อมูล ฯลฯ 4
- ผลในวัยกลางคน — การวิเคราะห์กลุ่มตัวอย่าง 938 คน ติดตามผลเป็นเวลาถึง 45 ปี พบว่า “ผู้ใช้กัญชาเป็นประจำ” มีแนวโน้ม IQ ลดลง (โดยเฉลี่ย ≈ 5.5 จุด) และมีปัญหาในด้านการเรียนรู้ และความเร็วในการประมวลผล (processing speed) รวมทั้งมีการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างสมอง (hippocampus) ซึ่งสัมพันธ์กับความจำและการเรียนรู้ 5
บทสรุปย่อย: กัญชา — โดยเฉพาะหากใช้บ่อย / เริ่มใช้ตั้งแต่เยาว์วัย / ใช้ต่อเนื่องยาวนาน — มีหลักฐานว่าอาจทำลายพัฒนาการสมอง ลดความสามารถจำ – เรียนรู้ สมาธิ การตัดสินใจ และอาจลด IQ ในระยะยาว
2. ความเสี่ยงต่อสุขภาพจิต — โรคจิตเภท ภาวะซึมเศร้า และความผิดปกติทางอารมณ์
กัญชาไม่ได้ส่งผลแค่ต่อ “สติปัญญา” เท่านั้น แต่ยังมีความเชื่อมโยงกับภาวะทางจิตใจในระยะยาว:
- ผู้ใช้กัญชาในวัยรุ่น — ที่สมองยังพัฒนา — จะมีความเสี่ยงสูงขึ้นต่อปัญหาพฤติกรรม ความจำถดถอย ปัญหาการรับรู้ อารมณ์ และอาจ “เพิ่มความเสี่ยง” ต่อภาวะความผิดปกติทางจิต เช่น โรคจิตเภท (psychosis) โดยเฉพาะในคนที่อาจมีปัจจัยทางพันธุกรรมหรือความเปราะบางอยู่แล้ว 6
- แม้บางรายอาจไม่พัฒนาไปถึง “โรคจิตเรื้อรัง” แต่การใช้กัญชาอย่างหนัก (heavy use) ถูกชี้ว่าอาจทำให้เกิด “brain fog” — สมาธิแย่ลง ความสามารถในการเรียนรู้และตัดสินใจลดลง — ทำให้มีปัญหาในชีวิตประจำวัน อย่างเรียนรู้ การทำงาน หรือพฤติกรรมทางสังคม 7
บทสรุปย่อย: สำหรับเยาวชนโดยเฉพาะ การใช้กัญชามีโอกาส “รบกวน” การพัฒนาจิตและสมอง ต้นทุนอาจไม่ใช่แค่ “ชั่วคราว” แต่สะสมจนกลายเป็นปัญหาทางจิตในระยะยาว
3. ผลเสียทางร่างกายและภาวะ “พิษเรื้อรัง” ที่หลายคนมองข้าม
- ผู้ใช้กัญชาเรื้อรัง มีความเสี่ยงต่อภาวะ Cannabinoid Hyperemesis Syndrome (CHS) — ลักษณะคืออาเจียนรุนแรง ซ้ำไปซ้ำมาพร้อมปวดท้องเรื้อรัง โดยบางรายต้องอาบน้ำอุ่น/อาบน้ำร้อนบ่อยครั้งเพื่อบรรเทาอาการ (ซึ่งหลายคนเรียกเล่น ๆ ว่า “scromiting”)9
- CHS เป็นเงื่อนไขที่พฤติกรรมการใช้กัญชาเป็นปัจจัยสำคัญ — โดยเฉพาะการใช้บ่อย เป็นเวลาหลายปี และใช้ผลิตภัณฑ์ที่มี THC สูง 10
- อีกด้านหนึ่ง การสูบกัญชาย่อมส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจ เหมือนสารควันอื่น ๆ — อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคปอด โรคหลอดลมอักเสบ และลดสมรรถภาพปอด เมื่อใช้อย่างต่อเนื่อง 11
บทสรุปย่อย: กัญชาไม่ใช่แค่เรื่อง “สมองและจิต” — แต่ยังมีผลร้ายต่อร่างกายโดยเฉพาะระบบทางเดินอาหาร และระบบหายใจอย่างจริงจัง และ “CHS” คือข้อเท็จจริงทางการแพทย์ที่หลายคนไม่รู้
4. ข้อโต้แย้งทางนโยบาย — ทำไม “กัญชาเสรี” อาจเป็นกับดักสำหรับเยาวชนและสังคม
เมื่อเรานำหลักฐานทางวิชาการทั้งหมดมาพิจารณา รัฐที่ผลักดันให้ “กัญชาเสรี” จำหน่ายแพร่หลาย — โดยเฉพาะเปิดให้ “ประชาชนทั่วไป” หรือ “นักท่องเที่ยว” เข้าถึงได้ — เหมือนกำลังเสนอโอกาสสร้างวิกฤตสาธารณสุขระยะยาว โดยเฉพาะต่อเด็กและเยาวชน ดังนี้:
- การเข้าถึงง่าย = อัตราการเริ่มต้นใช้ตั้งแต่เยาว์วัยอาจสูงขึ้น — สมองที่ยังพัฒนาอยู่จะได้รับผลกระทบ “ถาวร” มากกว่าเมื่อเริ่มใช้ในวัยผู้ใหญ่
- ปริมาณ THC ในผลิตภัณฑ์สมัยใหม่มักสูง — เพิ่มความเสี่ยงต่อผลเสียทางสมอง จิตใจ และภาวะเชิงกาย เช่น CHS
- แม้บางคนอ้าง “ใช้เพื่อการแพทย์” แต่การเปิดเสรีอาจเบลอเส้นแบ่ง — กลายเป็นช่องทางให้ “กัญชาเพื่อสันทนาการ” แพร่ในสังคมโดยเฉพาะเยาวชนและนักท่องเที่ยว
- ถ้าขาดระบบควบคุมที่เข้มงวด + การศึกษาให้รู้เท่าทัน — โอกาสที่ “การใช้พืชควบคุม” กลายเป็น “การเสพอย่างเสรี” ที่นำมาซึ่งภาระสุขภาพ สังคม และเศรษฐกิจในระยะยาว จึงมีสูง
5. ข้อเสนอ — มาตรการและแนวทางเพื่อปกป้องเยาวชนและประชาชน
- ต้องให้ความรู้สาธารณะ — โดยเฉพาะเยาวชน ครู ผู้ปกครอง เรื่องผลกระทบจริงของกัญชา โดยอิงงานวิจัยจริง ไม่ใช่คำโฆษณา
- หากมีกฎหมาย/นโยบายเกี่ยวกับกัญชา — ต้องกำหนดเกณฑ์อายุขั้นต่ำ, จำกัดปริมาณ THC, ควบคุมการขายและโฆษณาอย่างเข้มงวด
- สนับสนุนบริการฟื้นฟูสุขภาพจิตและสมองสำหรับผู้ที่ใช้กัญชา — โดยเฉพาะกลุ่มที่เริ่มใช้ตั้งแต่วัยรุ่นหรือใช้หนักเรื้อรัง
- ให้มีการวิจัยระยะยาวในบริบทไทย — เก็บข้อมูลผลกระทบจริง ไม่ว่าจะทางสมอง ร่างกาย สังคม และเศรษฐกิจ
- ประชาชนควรตระหนักว่า “ประโยชน์ทางการแพทย์” ไม่ได้แปลว่า “ปลอดภัยเสมอไป” โดยเฉพาะเมื่อใช้ผิดประเภท หรือควบคุมไม่ดี
บทสรุป — เสรีไม่ใช่คำตอบเสมอไป
ถ้าเราปล่อยให้ “กัญชา” กลายเป็นพืชเสรีภายใต้นโยบายเปิดขายเสรีอย่างไม่ระวัง เราอาจเผชิญกับวิกฤตสุขภาพของเยาวชน และประชากรในระยะยาว — ทั้งด้านสมอง จิตใจ และร่างกาย “เสรี” ที่ไร้การควบคุม อาจกลายเป็นการ “ปล่อยเสรีอันตราย” ที่หลายคนมองไม่เห็นตอนนี้
ด้วยความห่วงใยต่ออนาคตของชาติ — เราควรยืนหยัดผลักดันให้รัฐดำเนินนโยบายอย่าง “รับผิดชอบต่อสังคม” เสมอ ไม่ใช่ปล่อยให้ผลประโยชน์ทางการเมืองหรือนักท่องเที่ยวเบื้องหลังมากำหนดทิศทางอนาคตของลูกหลานเรา
แหล่งที่มา (Reference List)
- Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2024). Cannabis and Brain Health. เข้าถึงจาก: https://www.cdc.gov/cannabis/health-effects/brain-health.html
- Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2024). Health Effects of Marijuana. เข้าถึงจาก: https://www.cdc.gov/marijuana/health-effects.html
- Meier, M. H., Caspi, A., Ambler, A., Harrington, H., et al. (2012). Persistent cannabis users show neuropsychological decline from childhood to midlife. Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), 109(40), E2657–E2664. เข้าถึงจาก: https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.1206820109
- Harvard Health Publishing. (2022). Cognitive effects of long-term cannabis use in midlife. เข้าถึงจาก: https://www.health.harvard.edu/blog/cognitive-effects-of-long-term-cannabis-use-in-midlife-202206142760
- Cleveland Clinic. (2023). Cannabis Hyperemesis Syndrome (CHS): Symptoms, Causes, and Treatment. เข้าถึงจาก: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21665-cannabis-hyperemesis-syndrome
- National Center for Biotechnology Information (NCBI). (2021). Cannabinoid Hyperemesis Syndrome. In: StatPearls. เข้าถึงจาก: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK549915/
- World Health Organization (WHO). (2023). International Classification of Diseases (ICD-11): Cannabis-related disorders and Cannabis Hyperemesis Syndrome. เข้าถึงจาก: https://icd.who.int/
- CU Anschutz Medical Campus News. (2025). Largest study ever done on cannabis and brain function finds impact on working memory. เข้าถึงจาก: https://news.cuanschutz.edu/
- Sikarin Hospital. (2024). ผลกระทบของกัญชาต่อสมองและสุขภาพจิต. เข้าถึงจาก: https://www.sikarin.com/
- Northwestern Medicine (NM.org). (2024). How Cannabis Use Impacts Long-term Health. เข้าถึงจาก: https://www.nm.org/healthbeat/healthy-tips/how-cannabis-use-impacts-long-term-health
- George Washington University / U.S. Case Reports (2016–2023). Adolescent Cannabis Hyperemesis Trends in U.S. Hospitals.
- UN Office on Drugs and Crime (UNODC). (2023). World Drug Report – Cannabis Use & Dependence Statistics. เข้าถึงจาก: https://www.unodc.org/
บรรณานุกรม (Bibliography for Further Reading)
- Volkow, N. D., et al. (2016). Effects of Cannabis Use on Human Behavior, Cognition, Motivation, and Psychosis: A Review. Biological Psychiatry, 79(7), 515–528.
- Hall, W., & Degenhardt, L. (2009). Adverse Health Effects of Non-Medical Cannabis Use. The Lancet, 374(9698), 1383–1391.
- Bahorik, A. L., et al. (2017). Daily patterns of cannabis use and symptoms of psychosis. Psychological Medicine, 47(6), 991–1002.
- National Institute on Drug Abuse (NIDA). (2024). Marijuana Research Report. เข้าถึงจาก: https://nida.nih.gov/
- Hasin, D. S. (2018). US Epidemiology of Cannabis Use and Associated Problems. Neuropsychopharmacology, 43, 195–212.
- Ferraro, C. F. (2021). The Impact of THC Potency on Adolescent Brain Development. Journal of Public Health and Prevention, 45(2), 120–134.
- Lovell, M. E., et al. (2020). Cannabis Use, Cognitive Performance, and Brain Structure: A Meta-Analysis. Journal of Neuroscience Research, 98(7), 1350–1370.
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.