คันฉ่องส่องไทย แบบทดสอบความรู้รอบตัวสำหรับคนไทย – ชุดที่ 3

🔗 แบบทดสอบความรู้รอบตัว ชุดที่ 1–10
ชุดที่ 1 | ชุดที่ 2 | ชุดที่ 3 | ชุดที่ 4 | ชุดที่ 5 | ชุดที่ 6 | ชุดที่ 7 | ชุดที่ 8 | ชุดที่ 9 | ชุดที่ 10

แบบทดสอบความรู้รอบตัว – ชุดที่ 3

คันฉ่องส่องไทย: หยิกให้คัน ส่องให้คิด

1. หลักการของ “ระบอบประชาธิปไตย” คืออะไร?

- อำนาจเป็นของประชาชน
- อำนาจเป็นของกลุ่มผู้กุมกติกา
- อำนาจเป็นของผู้ที่มีสื่อและทุน
- อำนาจเป็นของใครก็ได้ที่ “เขานิยมให้มี”

เฉลย

คำตอบตามหลักสากล: อำนาจเป็นของประชาชน แต่ในหลายประเทศ รวมถึงไทย การตีความอาจเปลี่ยนตามผู้ถือกติกาในแต่ละยุค

2. หน้าที่หลักของรัฐสภาคืออะไร?

- ออกกฎหมาย
- ตรวจสอบฝ่ายบริหาร
- ถกเถียงอย่างมีเหตุผล
- กดปุ่มแทนคนที่ลุกไปเข้าห้องน้ำ

เฉลย

คำตอบ: ออกกฎหมายและตรวจสอบรัฐบาล แต่ความจริงแบบคัน ๆ: วินัยพรรคและการกดปุ่มแทนเป็นเรื่องที่ “ไม่ควรมีแต่ยังมี”

3. เหตุใดประเทศต้องมี “รัฐธรรมนูญ”?

- เพื่อกำหนดกติกาสูงสุดของประเทศ
- เพื่อป้องกันการใช้อำนาจโดยมิชอบ
- เพื่อให้ประชาชนรู้สิทธิของตน
- เพื่อให้เขียนใหม่เรื่อย ๆ จนชิน

เฉลย

ตามหลักการ: เพื่อกำหนดกติกาสูงสุดและปกป้องสิทธิประชาชน ส่วนแบบคัน ๆ: ถ้าประเทศเขียนบ่อยเกินไป อาจสะท้อนปัญหาเชิงโครงสร้างมากกว่า

4. องค์กรอิสระควรมีบทบาทอย่างไร?

- ตัดสินคดีตามหลักกฎหมาย
- ทำงานอย่างเป็นกลางไม่ลำเอียง
- รับใช้ประโยชน์สาธารณะ
- รับใช้ “ใครบางคน” ตามที่สังคมพากันสงสัย

เฉลย

คำตอบ: ต้องเป็นกลาง ตรวจสอบอำนาจ และคุ้มครองประชาชน ส่วนเสียงกระซิบของสังคมเป็นเครื่องเตือนว่า “ความเชื่อมั่นคือทุนขององค์กร”

5. การกระจายอำนาจมีความสำคัญเพราะอะไร?

- ให้ท้องถิ่นดูแลตัวเองได้
- ลดภาระส่วนกลาง
- ทำให้ประชาชนมีส่วนร่วมจริง
- ไม่ต้องรอ “คนจากกรุงเทพฯ” มาตัดสินใจทุกอย่าง

เฉลย

คำตอบ: เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและให้ประชาชนใกล้อำนาจมากขึ้น ส่วนประโยคสุดท้ายสะท้อนปัญหา “ส่วนกลางรวมศูนย์” ของไทยที่พูดกันมาหลายสิบปี

6. ทำไมสื่อมวลชนต้องเป็นอิสระ?

- เพื่อตรวจสอบผู้มีอำนาจ
- ให้ข้อมูลที่ประชาชนเชื่อถือได้
- ป้องกันการบิดเบือนข่าว
- เพื่อไม่ให้กลายเป็น “สื่อที่อิสระจากประชาชน แต่ขึ้นกับผู้มีอำนาจ”

เฉลย

คำตอบ: สื่ออิสระคือหัวใจของประชาธิปไตย แบบคัน ๆ: ถ้าสื่อเอียงมาก ชนชั้นนำอาจดีใจ แต่ขีดความสามารถของประชาชนจะหดลง

7. หน้าที่ของประชาชนในสังคมประชาธิปไตยคืออะไร?

- ใช้สิทธิเลือกตั้ง
- ตรวจสอบรัฐ
- เคารพกฎหมาย
- ไม่ปล่อยให้ “เขาบริหารแทนเราทั้งหมด”

เฉลย

ทุกข้อคือคำตอบที่ถูกต้อง ส่วนข้อสุดท้ายคือบทเรียนสำคัญ: ถ้าประชาชนสละอำนาจของตน ผู้มีอำนาจจะไม่คืนให้เอง

8. ปัญหาหลักของระบบราชการรวมศูนย์คืออะไร?

- การทำงานล่าช้า
- ขั้นตอนซับซ้อน
- ไร้ความคล่องตัว
- ต้องรอคำสั่งจากคนที่ไม่เคยมาเห็นพื้นที่จริงเลย

เฉลย

คำตอบ: การตัดสินใจช้าและไม่เห็นบริบทพื้นที่ ข้อสุดท้ายคือเสียงสะท้อนจริงจากเจ้าหน้าที่หลายพื้นที่ในไทย

9. “ศาลรัฐธรรมนูญ” มีหน้าที่อะไรตามหลักการสากล?

- ตัดสินคดีแพ่งและอาญา
- ตรวจสอบว่ากฎหมายขัดรัฐธรรมนูญหรือไม่
- บริหารงบประมาณรัฐ
- ควบคุมนักการเมืองไม่ให้แตะต้องระบอบ (แบบที่ประชาชนบางกลุ่มรู้สึก)

เฉลย

ตามหลักสากล: ตรวจสอบความชอบด้วยรัฐธรรมนูญ ส่วนข้อสุดท้ายคือ “มุมมองประชาชน” ที่สะท้อนความไม่ไว้วางใจซึ่งควรแก้ด้วยความโปร่งใส

10. เหตุใดประชาชนต้องรู้เท่าทันการเมือง?

- เพื่อไม่ถูกข้อมูลปลอมหลอก
- เพื่อรักษาสิทธิของตน
- เพื่อไม่ให้ผู้มีอำนาจใช้ช่องว่างเอาเปรียบ
- เพราะถ้าประชาชนไม่สนใจ คนบางกลุ่มจะสนใจแทนทันที

เฉลย

ทุกข้อถูกต้อง ข้อสุดท้ายสำคัญที่สุด: “ประชาชนไม่เล่นเกมการเมือง แต่การเมืองเล่นถึงประชาชนเสมอ”

11. ทำไมผู้แทนราษฎรต้องมาจากการเลือกตั้ง?

- เพื่อสะท้อนเจตจำนงประชาชน
- เพื่อให้ตรวจสอบได้
- เพื่อความชอบธรรมของอำนาจรัฐ
- ไม่ใช่เพราะ “ใครอยากอยู่ในอำนาจก็อยู่ไปเรื่อย ๆ”

เฉลย

คำตอบ: เพื่อความชอบธรรมและความเป็นตัวแทน ข้อสุดท้ายคือสิ่งที่ประชาธิปไตยต้องป้องกัน

12. เหตุใดสังคมต้องมีองค์กรตรวจสอบอิสระ?

- ป้องกันการคอร์รัปชัน
- สร้างความโปร่งใส
- ทำให้รัฐทำงานเป็นธรรม
- เพราะ “ตรวจสอบตัวเอง” เป็นสิ่งที่ไม่มีรัฐไหนทำได้ดี

เฉลย

คำตอบ: เพื่อให้รัฐโปร่งใสและรับผิดชอบต่อประชาชน ข้อสุดท้ายคือสัจธรรมทางรัฐศาสตร์

13. ทำไมการศึกษาจึงมีบทบาทในการสร้างพลเมือง?

- เพื่อสร้างความรู้พื้นฐาน
- เพื่อให้คิดเป็น
- เพื่อให้รู้สิทธิ–หน้าที่ของพลเมือง
- ไม่ใช่เพื่อท่องจำไปวัน ๆ แล้วโตมาเชื่องต่ออำนาจ

เฉลย

คำตอบ: การศึกษาต้องสร้างคนที่คิดเป็น มีเหตุผล และไม่ถูกชี้นำง่าย ข้อสุดท้ายสะท้อนปัญหาเชิงโครงสร้างของระบบการเรียนไทย

14. ทำไมรัฐต้องเปิดเผยข้อมูลสาธารณะ?

- เพื่อให้ประชาชนตรวจสอบได้
- เพื่อลดคอร์รัปชัน
- เพื่อการบริหารโปร่งใส
- เพราะ “ความลับของราชการ” มักเป็นที่ซ่อนของความไม่โปร่งใส

เฉลย

คำตอบ: เพื่อความโปร่งใสในการบริหาร ข้อสุดท้ายสะท้อนบทเรียนจริงจากหลายประเทศรวมถึงไทย

15. ทำไมรัฐต้องเคารพเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น?

- เพื่อให้สังคมพัฒนา
- เพื่อให้คนกล้าวิจารณ์สิ่งที่ไม่ถูกต้อง
- เพื่อป้องกันอำนาจนิยม
- เพราะถ้าปิดปากคนทั้งประเทศ ปัญหาจะไม่หาย แต่ความกลัวจะเพิ่ม

เฉลย

ทุกข้อถูกต้อง ข้อสุดท้ายคือภาพจริงของสังคมอำนาจนิยม

16. การรวมศูนย์อำนาจทำให้เกิดปัญหาอะไร?

- ความล่าช้า
- ความไม่เข้าใจพื้นที่
- การใช้อำนาจผิดที่ผิดทาง
- คนบนหอคอยงาช้างคิดแทนทั้งประเทศ

เฉลย

คำตอบ: การตัดสินใจไร้ประสิทธิภาพและห่างไกลประชาชน ข้อสุดท้ายคือคำอุปมาที่สังคมไทยใช้กันบ่อย

17. ทำไมสังคมต้องมีภาคประชาสังคมเข้มแข็ง?

- เพื่อช่วยตรวจสอบรัฐ
- เพื่อให้เสียงของคนเล็กคนน้อยถูกได้ยิน
- เพื่อผลักดันนโยบายที่สาธารณะต้องการ
- เพราะถ้าภาคประชาชนอ่อนแอ ผู้มีอำนาจย่อมแข็งแกร่งเกินพอดี

เฉลย

ทุกข้อถูกต้อง ข้อสุดท้ายคือหัวใจของประชาธิปไตยที่สมดุล

18. ทำไมต้องมีการกระจายงบประมาณลงท้องถิ่น?

- เพื่อประสิทธิภาพ
- เพื่อความเท่าเทียม
- เพื่อให้คนในพื้นที่กำหนดอนาคตตัวเอง
- ไม่ใช่ให้ “ส่วนกลางกำหนดจากห้องแอร์”

เฉลย

คำตอบ: เพื่อการตัดสินใจที่ตรงปัญหาและคุ้มค่า ข้อสุดท้ายคือภาพจริงของหลายโครงการไทย

19. หลักความรับผิดรับชอบ (Accountability) หมายถึงอะไร?

- ผู้มีอำนาจต้องชี้แจงได้
- ถูกตรวจสอบได้
- ถูกลงโทษได้เมื่อทำผิด
- ไม่ใช่ “มีอำนาจแต่ไม่เคยผิด”

เฉลย

ทุกข้อถูกต้อง ข้อสุดท้ายคือการเสียดสีระบบที่ขาดกลไกลงโทษผู้ใช้อำนาจผิด

20. พลเมืองที่ดีในประชาธิปไตยควรเป็นอย่างไร?

- รู้เท่าทันข่าวสาร
- กล้าตั้งคำถามต่ออำนาจ
- ใช้เหตุผลก่อนเชื่อ
- ไม่ใช่เชื่อเพราะ “เขาว่ามา”

เฉลย

คำตอบ: พลเมืองประชาธิปไตยต้องคิดเป็น ไม่ตามฝูง และไม่ยอมให้ใครคิดแทน